Podobne w tej kategorii
Wymiar
65 x 48,5 cm
Technika
pastel/papier beżowy
Sygnatura
sygn. l. d.: "[w k.:] T.B+a, śr.: Ign. Witkiewicz [w k.:] P.W.m / 1928 VII Nπ28"
Literatura
Irena Jakimowicz, Anna Żakiewicz „Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939”, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, 1990 r., str. 97, poz. 825.
Datowanie
1928
„Portret Zosi” to modelowe dzieło Witkacego. Technika wykonania, charakterystyczne oznaczenia na obrazie, sposób przedstawienia postaci, jednoznacznie wskazują na autora pracy. W roku powstania omawianego obrazu Witkacy opublikował regulamin swojej Firmy Portretowej oraz prezentował swoje prace na Salonie d’Automne w Paryżu i salonie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Jak opisuje Anna Żakiewicz, w tym czasie artysta „eksperymentuje z pigułkami peyotlu […]. Pod wpływem narkotyków rysuje efektowne, ekspresyjne portrety, na których zaznacza, jakich środków używa”.
W twórczości portretowej artysty szczególnie datuje się rok 1925. Zrezygnował wówczas z malarstwa olejnego, co tłumaczone jest jego poważnymi kłopotami finansowymi. To właśnie portrety, rysowane pastelem na papierze, miały podreperować sytuację materialną artysty. Tak narodził się pomysł Firmy Portretowej „S. I. Witkiewicz”. Stworzył oryginalny regulamin swojej firmy, wyróżnił także pięć głównych typów portretów: A („wylizany”, charakteryzuje się bardziej podkreśleniem „ładności” portretowanej osoby niż jej charakteru), B (mocniejsze wydobycie cech charakterystycznych, jednak raczej bez karykatury), C (tworzone przy zastosowaniu narkotyków, subiektywna charakteryzacja modela, z zastosowaniem karykatury), D (podobnie jak w typie C, jednak bez zastosowania środków odurzających), E (kombinacje z poprzednimi rodzajami). Portrety Witkacego były pokazywane na wielu wystawach.