Podwórko

Obraz „Podwórko”, datowany na 1927 rok, pochodzi z najlepszego okresu w twórczości malarza. W Słowniku Artystów Polskich czytamy: „między 1926 a połową lat 30-tych osiągnął Malczewski pełnię artystycznej dojrzałości i ugruntował swój oryginalny, samorodny styl, tworząc silnie stylizowane, dekoracyjne obrazy, budowane szerokimi płaszczyznami, uproszczonymi liniami i żywym, lśniącym kolorem”. Jednocześnie wpisuje się w nurt realizmu „naiwnego”, którego artysta był reprezentantem. Charakteryzował się on m. in. przedstawianiem rzeczywistości w sposób przestylizowany, a przez to nieco odrealniony.

W okresie powstania obrazu Malczewski czerpał inspiracje m. in. z założeń kubizmu i futuryzmu, co przekładało się na stosowaną geometryzację i uproszczenia form. W obrazie widać także zaakcentowanie konturu i linii. Całość sprawia przez to wrażenie nieco przerysowanej i „sztucznej”. Stanisław Ignacy Witkiewicz w artykule do wystawy Rafała Malczewskiego w Domu Sztuki w Warszawie w 1928 roku, celnie charakteryzuje oryginalny styl artysty: „świat przedstawiany przez Malczewskiego nie jest światem fantastycznym – jest to ten nasz codzienny świat, bez żadnej formalnej stylizacji w jakimkolwiek kierunku, przedstawiany realnie, tylko jakby w lekkiej karykaturze i deformacji, mającej źródło swe nie w wymaganiach formy, tylko w psychologii życiowej twórcy […]. Dołączają się momenty nastrojowe, ale specyficzne: potworność pospolitości i pospolitość dziwności i wynikająca z nich, również różnokierunkowa, deformacja kształtów […]. To wszystko, w połączeniu z realnym odrobieniem przedmiotów przedstawianych, daje ten wynik, że patrząc na obrazy Rafała Malczewskiego, mimo iż wszystko pozornie pozostaje tym samym, jesteśmy w zupełnie innym świecie, przypominającym wizje narkotyczne pod działaniem pewnym alkaloidów lub też senne marzenia ze spotęgowaną rzeczywistością”.

Od 1917 roku do wybuch II wojny światowej, artysta mieszkał w Zakopanem. Tam m. in. wykonywał projekty oprawy scenograficznej dla Teatru Formistycznego (w tym do dramatów Witkacego). W roku 1927, kiedy powstał omawiany obraz, malarz aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym. Został członkiem stowarzyszenia „Modła”, założył w Zakopanem Komitet Budowy „Świątyni Sztuki” Artkom, który miał być domem dla artystów. Poza tym, zorganizował „Wystawę Niezależnych”, jako bojkot wobec działalności Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Swoje prace zaprezentował także na „Wystawie Współczesnego Malarstwa Polskiego w Muzeum Ateneum w Helsinkach i  Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Rok później, Rafał Malczewski prezentował swoje prace na indywidualnej wystawie w Warszawie oraz uczestniczył w wystawie międzynarodowej w Wiedniu. W 1928 roku artysta – z zamiłowania taternik, wydał książkę „Narkotyk gór”.

Malczewski zdobył popularność m. in. jako pejzażysta. Doskonała praca „Podwórko”, prezentująca scenę rodzajową, pokazuje zainteresowanie artysty także innymi motywami.

Obraz dwustronny