Krucyfiks królowej Jadwigi
Wymiar
60 x 45 cm w św. p-p.
Technika
pastel/papier żeberkowy jasnoszary
Sygnatura
sygn. i dat. p. d.: "L. Wyczół / 1904"
Unikatowe, pastelowe przedstawienie motywu ze słynnego olejnego obrazu „Krucyfiks królowej Jadwigi” z 1896 roku, znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Obraz nawiązuje także do wcześniejszej wersji z 1895 roku, należącej do depozytu Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego z wawelskiej katedry powracał w twórczości artysty przede wszystkim w technikach graficznych. Malowany był także akwarelą, ołówkiem czy tuszem. Oferowane pastelowe ujęcie nie było wcześniej dostępne na rynku aukcyjnym.
Praca posiada szkło muzealne.
Proweniencja:
kolekcja prywatna, Warszawa.
Bibliografia (wybór):
– Bernat A. Leon Wyczółkowski [1852-1936], wyd. Edipress, 2006.
– Dobrowolski T. Nowoczesne malarstwo polskie 1764–1939, tom. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Kraków, 1960.
– Kulig-Janarek K., Milewska W. Leon Wyczółkowski 1852-1936. W 150. rocznicę urodzin artysty, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, 2003.
– „Sztuki Piękne. Miesięcznik poświęcony architekturze, zdobnictwu, malarstwu, rzeźbie, grafice”, pod red. prof. W. Jarockiego, Wydawnictwo Polskiego Instytutu Sztuk Pięknych, Nakład Drukarni Narodowej w Krakowie, Kraków–Warszawa 1932.
Obraz ukazuje datowaną na koniec XIV wieku rzeźbę stanowiącą element barokowego ołtarza w ambicie prezbiterium katedry na Wawelu. W opracowaniu dra hab. Marka Walczaka czytamy, że ołtarz został wykonany z czarnego marmuru z kamieniołomów w Dębniku, prawdopodobnie wg projektu Franciszka Placidiego. Ołtarz został ufundowany w I poł. XVIII wieku przez dziekana kapituły katedralnej ks. Michała Wodzickiego (wcześniej istniał tam średniowieczny tryptyk, na który składał się m. in. wizerunek Chrystusa na krzyżu).
Rzeźbie przypisuje się szczególną wartość sakralną, zabytkową i historyczną. Przed słynącym cudami Panem Jezusem Ukrzyżowanym miała modlić się święta królowa Jadwiga. Co więcej, w ołtarzu znajduje się relikwiarz z jej szczątkami, a legendy głosiły, że Chrystus przemówił do królowej z wawelskiego krzyża. Interesujące, że pierwotnie ciało wykonanej w drewnie postaci było pomalowane na różowo, z podkreślonymi ciemną czerwienią ranami Zbawiciela. Dopiero w wyniku zmian stylistycznych epoki baroku, wtórnie zamalowano rzeźbę czarną farbą. Krucyfiks królowej Jadwigi charakteryzuje się przedstawieniem pełnym ekspresji i asymetryczną kompozycją. W sposobie jego ukazania dostrzega się nawiązania do malarstwa neapolitańskiego.
Znakomite dzieło Leona Wyczółkowskiego, wykorzystując subtelność techniki pastelu, odwzorowuje powagę i piękno jednego z symboli krakowskiej katedry. Oszczędna gama kolorystyczna, utrzymana w tonacji czerni i zgniłej zieleni, przełamana została barwą żółtą w rysunku świec i efektem luministycznym w górnej partii krzyża. W obrazie zwracają uwagę również akcenty czerwieni. Mistrzowsko kładzione kreski pastelu, przy jednoczesnej rezygnacji z realistycznego przedstawienia postaci Chrystusa, wzmacniają mistycyzm przedstawionej sceny. Zainteresowanie artysty Krakowem, jego architekturą, zabytkami, a szczególnie Wawelem, złożyło się na znaczący zbiór prac o tej tematyce. Namalował m. in. cykl „Sarkofagów”, prezentujący nagrobki królewskie, cykl wykonany pastelem – „Skarbiec wawelski” czy liczne widoki Wzgórza Wawelskiego. Przykładami tematyki religijnej w dorobku artysty są natomiast obrazy „Głowa Chrystusa” (1882–1883) czy ”Chrystus w grobie” (1883).
Opis obiektu
Podobne w tej kategorii
Wymiar
60 x 45 cm w św. p-p.
Technika
pastel/papier żeberkowy jasnoszary
Sygnatura
sygn. i dat. p. d.: "L. Wyczół / 1904"
Unikatowe, pastelowe przedstawienie motywu ze słynnego olejnego obrazu „Krucyfiks królowej Jadwigi” z 1896 roku, znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Obraz nawiązuje także do wcześniejszej wersji z 1895 roku, należącej do depozytu Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego z wawelskiej katedry powracał w twórczości artysty przede wszystkim w technikach graficznych. Malowany był także akwarelą, ołówkiem czy tuszem. Oferowane pastelowe ujęcie nie było wcześniej dostępne na rynku aukcyjnym.
Praca posiada szkło muzealne.
Proweniencja:
kolekcja prywatna, Warszawa.
Bibliografia (wybór):
– Bernat A. Leon Wyczółkowski [1852-1936], wyd. Edipress, 2006.
– Dobrowolski T. Nowoczesne malarstwo polskie 1764–1939, tom. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Kraków, 1960.
– Kulig-Janarek K., Milewska W. Leon Wyczółkowski 1852-1936. W 150. rocznicę urodzin artysty, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, 2003.
– „Sztuki Piękne. Miesięcznik poświęcony architekturze, zdobnictwu, malarstwu, rzeźbie, grafice”, pod red. prof. W. Jarockiego, Wydawnictwo Polskiego Instytutu Sztuk Pięknych, Nakład Drukarni Narodowej w Krakowie, Kraków–Warszawa 1932.
Obraz ukazuje datowaną na koniec XIV wieku rzeźbę stanowiącą element barokowego ołtarza w ambicie prezbiterium katedry na Wawelu. W opracowaniu dra hab. Marka Walczaka czytamy, że ołtarz został wykonany z czarnego marmuru z kamieniołomów w Dębniku, prawdopodobnie wg projektu Franciszka Placidiego. Ołtarz został ufundowany w I poł. XVIII wieku przez dziekana kapituły katedralnej ks. Michała Wodzickiego (wcześniej istniał tam średniowieczny tryptyk, na który składał się m. in. wizerunek Chrystusa na krzyżu).
Rzeźbie przypisuje się szczególną wartość sakralną, zabytkową i historyczną. Przed słynącym cudami Panem Jezusem Ukrzyżowanym miała modlić się święta królowa Jadwiga. Co więcej, w ołtarzu znajduje się relikwiarz z jej szczątkami, a legendy głosiły, że Chrystus przemówił do królowej z wawelskiego krzyża. Interesujące, że pierwotnie ciało wykonanej w drewnie postaci było pomalowane na różowo, z podkreślonymi ciemną czerwienią ranami Zbawiciela. Dopiero w wyniku zmian stylistycznych epoki baroku, wtórnie zamalowano rzeźbę czarną farbą. Krucyfiks królowej Jadwigi charakteryzuje się przedstawieniem pełnym ekspresji i asymetryczną kompozycją. W sposobie jego ukazania dostrzega się nawiązania do malarstwa neapolitańskiego.
Znakomite dzieło Leona Wyczółkowskiego, wykorzystując subtelność techniki pastelu, odwzorowuje powagę i piękno jednego z symboli krakowskiej katedry. Oszczędna gama kolorystyczna, utrzymana w tonacji czerni i zgniłej zieleni, przełamana została barwą żółtą w rysunku świec i efektem luministycznym w górnej partii krzyża. W obrazie zwracają uwagę również akcenty czerwieni. Mistrzowsko kładzione kreski pastelu, przy jednoczesnej rezygnacji z realistycznego przedstawienia postaci Chrystusa, wzmacniają mistycyzm przedstawionej sceny. Zainteresowanie artysty Krakowem, jego architekturą, zabytkami, a szczególnie Wawelem, złożyło się na znaczący zbiór prac o tej tematyce. Namalował m. in. cykl „Sarkofagów”, prezentujący nagrobki królewskie, cykl wykonany pastelem – „Skarbiec wawelski” czy liczne widoki Wzgórza Wawelskiego. Przykładami tematyki religijnej w dorobku artysty są natomiast obrazy „Głowa Chrystusa” (1882–1883) czy ”Chrystus w grobie” (1883).