Józef Mehoffer

Józef Mehoffer przyszedł na świat w miejscowości Ropczyce k. Lwowa w roku 1869, zmarł w Wadowicach w 1946 roku. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednocześnie w Szkole Sztuk Pięknych u Jana Matejki, Władysława Łuszczkiewicza, Izydora Jabłońskiego (lata1887-1894). Swoją wiedzę uzupełniał w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych i uczelniach paryskich: Académie Julian i École Nationale des Arts Décoratifs, Ecolé des Beaux Arts i Accadémie Colarossi.

W Paryżu przez pewien okres czasu dzielił pracownię wspólnie ze Stanisławem Wyspiańskim. W roku 1895 zwyciężył w międzynarodowym konkursie na witraże do kolegiaty św. Mikołaja we Fryburgu w Szwajcarii (realizował je w latach 1895-1936). Zwycięstwo to przyniosło mu międzynarodową sławę.

Artysta tworzył polichromie w Kościele Mariackim w Krakowie pod kierunkiem Jana Matejki. Witraże i polichromie jego autorstwa znajdują się także m. in. w kaplicy Świętokrzyskiej na Wawelu i w Płocku, w kościołach w Opawie, we Włocławku czy Onnes w Szwajcarii.  W zakres tworzonej sztuki monumentalnej wchodziły m. in. projekty polichromii skarbca i kaplicy Szafrańców w katedrze wawelskiej, Sali posiedzeń Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie czy katedrze ormiańskiej we Lwowie.

Mehoffer malował obrazy utrzymane w symbolice polskiego modernizmu. Tematem jego prac były portrety, sceny rodzajowe, kompozycje symboliczne, pejzaże (łączące dekoracyjność i impresjonizm). Tworzył w technice olejnej, akwareli, posługiwał się również temperą, gwaszem, zajmował się grafiką.

Artysta pozostawał pod wrażeniem twórczości Puvisa de Chavannes'a i sztuki nabistów. W latach 1891-1895 inspirował się symbolizmem i postimpresjonizmem. W kolejnych latach jego obrazy wpisywały się w modernistyczną poetykę i dekadencji nastrój, typowy dla początku XX wieku. W  tym czasie Mehoffer przyczynił się do rozwoju symbolistycznej ikonografii.

Modernistyczny okres twórczości artysty charakteryzował się eksperymentami w zakresie technik graficznych, zainteresowaniem czernią i bielą, tworzeniem rysunków węglem i kredką. Po 1914 roku na czołowe miejsce wysunęło się malarstwo pejzażowe. Józef Mehoffer przygotowywał scenografie teatralne, plakaty, tworzył ilustracje książkowe, projekty mebli i wystroju wnętrz. Współpracował z warszawskim czasopismem „Chimera”, poznańskiego „Zdroju” i miesięcznika „Wczoraj i dziś”. Malarz pracował jako wykładowca na macierzystej uczelni. Tytuł profesora zwyczajnego uzyskał w roku 1905, dwukrotnie pełnił funkcję rektora Akademii Sztuk Pięknych.

Mehoffer był członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, powstałego w 1897 roku. Należał do zagranicznych stowarzyszeń artystycznych: wiedeńskiego Hagenbund, paryskiego Société Nationale des Beaux-Arts i Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Brukseli.

Artysta wiele podróżował. Odwiedził Szwajcarię, Francję, Niemcy, Włochy (tam zapoznał się z techniką mozaikową stosowaną w warsztatach w Murano). Mehoffer jest autorem publikacji „Uwagi o sztuce i jej stosunku do natury” z 1897 roku, a także artykułów m. in. „Sztukach Pięknych”. Napisał także „Dzienniki”, dokumentujące swoje życie w latach 1891-1897.

W trakcie II wojny światowej został wywieziony przez hitlerowców do obozu, z którego dzięki dyplomatycznej interwencji Watykanu i włoskiego rządu, został zwolniony.

Artysta uczestniczył w wielu wystawach polskich (np. TPSP w Krakowie, TZSP w Warszawie, Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana, Salonie Krywulta, Salonie Garlińskiego, Instytucie Propagandy Sztuki) i zagranicznych (m. in. Wiedeń, Berlin, Paryż, Monachium, Drezno, Londyn, Bruksela, Madryt, Florencja). Indywidualne wystawy Mehoffera odbyły się w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (1913, 1935 i 1937 r.) i Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1938 i 1945 r.).

Za swoją pracę artystyczną został wyróżniony złotym medalem na wystawie światowej w Paryżu w 1900 roku, na Powszechnej Wystawie w St. Louis i Chicago (1904 rok), oraz w Monachium (1905 rok).