Stanisław Lentz

Studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod opieką Feliksa Szynalewskiego i Izydora Jabłońskiego oraz Klasie Rysunkowej w Warszawie u Wojciecha Gersona. Swoją wiedzę uzupełniał także w Monachium u Aleksandra Wagnera, gdzie wyjechał w 1880 roku i w Academie Julian. Tworzył przede wszystkim portrety męskie, niejednokrotnie wzorowane na malarstwie holenderskim i sztuce F. Halsa. Lentz był znany także z obrazów o tematyce społecznej, wizerunków robotników.

Malarstwo artysty charakteryzowało się mistrzowską techniką, dogłębną analizą portretowanych postaci i syntetyczną formą. Artysta posługiwał się głównie ciemną kolorystyką obrazów (brązy, szarości). Jednym z najwcześniejszych obrazów olejnych artysty  była „Włoszka” („Piękna Adelajda”) z 1880 roku, wyróżniona brązowym medalem w akademii monachijskiej. Lentz początkowo pozostawał pod wpływem malarstwa szkoły monachijskiej. Tworzył portrety (np. „Antykwariusz oglądający monety”), pejzaże i liczne sceny rodzajowe.

Artysta był niezwykle utalentowanym ilustratorem i karykaturzystą (jego karykatury profesorów z krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych zwróciły uwagę samego Matejki). Tworzył wizerunki aktorów, muzyków, działaczy politycznych, artystów (m. in. Henryka Sienkiewicza, Piotra Maszyńskiego czy Bronisławy Dowiakowskiej), a także cykle humorystycznych scenek. Jak pisze A. Melbechowska-Luty: „ rysunki Lentza odznaczają się niebanalnym zmysłem obserwacji, siłą komizmu, swobodą i pewnością ręki”.

W latach 90. XIX najwięcej uwagi poświęcał malarstwu portretowemu, w którym doszedł do prawdziwego mistrzostwa w charakterystyce postaci i umiejętnościach warsztatowych. Malował portrety przedstawicieli warszawskiej społeczności, a także robotników i rybaków z wybrzeża holenderskiego (powstałe podczas corocznych wyjazdów). Malarstwo portretowe przyniosło mu liczne wyróżnienia, m. in. za portret pani Karpińskiej z 1911 roku został wyróżniony złotym medalem na Salonie paryskim 1912 roku, medalem II klasy na XI Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium w 1913 roku i złotym medalem na Salonie w Wiedniu rok później.

W roku 1905 artysta ponownie podjął tematykę proletariacką (najsłynniejszy z nich to „Strajk” z roku 1910). W twórczości Lentza około roku 1915 widać inspiracje malarstwem holenderskim i dziełami Fransa Halsa. Wówczas pojawiły się sceny kostiumowe i rodzajowe.

Lentz nawiązując do działalności Legionów malował sceny wojskowe i postacie polskich żołnierzy (np. gen. Józefa Hallera). Zajmował się również grafiką i tematyką religijną.

Stanisław Lentz od 1887 roku był długoletnim współpracownikiem warszawskich czasopism („Kłosy”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Kurier codzienny”).

Od 1909 roku do końca swego życia pełnił funkcje profesora malarstwa i dyrektora Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Przyczynił się do wprowadzenia w niej licznych reform.

Lentz od 1888 roku należał do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Był członkiem grup Odłam (od 1908 r. również prezesem), TAP “Sztuka” (1910 r.) i Zero (1908 r.).

Wiele podróżował (Berlin, Paryż, Madryt, Normandia, Holandia).

Wielokrotnie uczestniczył w wystawach TZSP w Warszawie, a także w ekspozycjach Salonu Krywulta, Salonu Artystycznego, TPSP w Krakowie, wystawach we Lwowie, Łodzi, Częstochowie, Lublinie.

Artysta brał udział w wystawach zagranicznych w Berlinie, Wiedniu, Monachium, Paryżu, Petersburgu, Londynie, Antwerpii, Wenecji. Indywidualne ekspozycje prac Stanisława Lentza odbyły się w TZSP w latach 1916, 1917, 1921, a także w IPS I MNW w 1976 roku.

Obrazy artysty wzbogacają zbiory m. in. Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Narodowego w Krakowie, Lwowskiej Galerii Obrazów, Muzeum Sztuki w Wilnie.

Literatura:

„Słownik Artystów Polskich i obcych w Polsce działających”, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1993