Wanda Gołkowska

Wanda Gołkowska urodziła się w 1925 roku w Rzeszowie, zmarła 7 sierpnia 2013 roku we Wrocławiu. 

W latach 1946-1951 studiowała we wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta). Dyplom obroniła w pracowni tego artysty. Studiowała także polonistykę. Zajmowała się malarstwem figuratywnym, abstrakcyjnym, sztuką informel. Do jej dorobku twórczego zaliczają się również kompozycje trójwymiarowe - „układy otwarte”, w których dużą rolę odgrywał ruch i przypadek oraz sztuka konceptualna, „w której przedmiot miał drugorzędne znaczenie wobec procesu, postawy czy koncepcji” (Maria Matuszkiewicz). Przykładem sztuki konceptualnej był projekt „Kinestezjon”.

Wanda Gołkowska odważnie wypowiadała się na temat sztuki, była pomysłodawcą utworzenia Światowej Składnicy Informacji Artystycznej, swoistego „urzędu patentowego” (projekt „Dezaprobator”). Gołkowska jest autorką cyklu „Kolekcje” (Art, Ziemia, Katalog, Błękit), powstałego w latach 70-tych. Stanowiły one połączenie sztuki konceptualnej i abstrakcyjnej. Kompozycje z nurtu abstrakcji, prostota środków wyrazu, kolor, figury geometryczne charakteryzują większość prac artystki od końca lat 70-tych. Gołkowska tworzyła również pejzaże, inspirowała się naturą.

Aktywnie uczestniczyła w życiu artystycznym, współorganizując wydarzenia kulturalne i wystawy. Przede wszystkim w ramach ruchu mail art (działalność Galerii Sztuki i Informacji Kreatywnej, wystawy „Kalendarium Kurtowi Schwittersowi”, „Hommage à Henryk Stażewski”). Kierunek mail art wykorzystywał pocztę jako narzędzie komunikacji artystycznej. Przesyłki, paczki czy listy traktowano jako dzieła (zwykle sztuki konceptualnej). Nadawca i odbiorca stawali się uczestnikami procesu twórczego, opartego na wymianie. Kierunek ten stanowił swego rodzaju alternatywę dla sztuki instytucjonalnej i galeryjnej.

Wanda Gołkowska była artystką wielokrotnie eksponującą swoje prace na wystawach indywidualnych i zbiorowych. Uczestniczyła w ponad 350 wystawach zbiorowych, plenerach, oraz w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych. Zaliczają się do nich przykładowo: Wystawa Młodej Plastyki „Arsenał” (1955), I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965), Międzynarodowe Triennale Rysunku we Wrocławiu (1981), „Język geometrii”, Galeria Zachęta w Warszawie (1984), Plenery Koszalińskie w Osiekach (1964-1981), „Edinburgh International Festival”, Richard Demarco Gallery w Edynburgu (1987), „Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965-1975”, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie (1999) oraz wystawy indywidualne: np. we Wrocławiu, Warszawie, Lublinie. Artystce została przyznana Złota Odznaka Związku Polskich Artystów Plastyków w 2011 roku oraz Nagroda Roku 2006. Prace Wandy Gołkowskiej znajdują się w zbiorach m. in. Muzeum Narodowego w Krakowie i Warszawie, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Okręgowym w Lublinie, a także za granicą: w Niemczech, Szwecji czy Francji. Była żoną artysty Jana Chwałczyka.