Franciszek Starowieyski

Starowieyski był miłośnikiem sztuki XVII-wiecznej, wielbicielem Salvadora Dalego. Lubił prowokować. Co ciekawe, antydatował swoje prace o 300 lat wstecz. Tworzył także pod pseudonimem Jan Byk. W 1985 roku, jako pierwszy Polak, prezentował swoje prace w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Franciszek Starowieyski pochodził z rodziny szlacheckiej. Podczas II wojny światowej wraz z bliskimi zamieszkał w Krakowie. Artysta studiował malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod opieką Wojciecha Weissa i Adama Marczyńskiego. Dyplom uzyskał w 1955 roku na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni Michała Byliny. Był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej.

W jego twórczości często pojawiał się motyw przemijania i ludzkiego ciała. Charakterystyczna dla artysty była oryginalna wyobraźnia, posługiwanie się groteską, nawiązywanie do surrealizmu. W sztuce Starowieyskiego można znaleźć inspiracje barokową estetyką. Ważną rolę odgrywa w niej metafora. Był utalentowanym rysownikiem. Zajmował się poza tym grafiką książkową, projektami scenograficznymi, tworzeniem plakatów teatralnych i filmowych (np. do „Iluminacji” Krzysztofa Zanussiego, „Białego małżeństwa” Tadeusza Różewicza, „Portretu Doriana Graya” John Osborne`a).

Artystę zalicza się do przedstawicieli tzw. „polskiej szkoły plakatu” (wykonał ich ponad 300). Współpracował z Teatrem Dramatycznym. Starowieyski był twórcą Teatru Rysowania (m. in. w Wenecji i Paryżu), podczas którego, przy obecności publiczności, powstawały wielkoformatowe kompozycje. Artysta udzielał się również w branży filmowej. Wystąpił w produkcjach Andrzeja Wajdy i Krzysztofa Zanussiego. Film Andrzeja Papuzińskiego "Bykowi chwała", poświęcony jest malarzowi.

Starowieyski został wyróżniony m. in. Grand Prix na Biennale Sztuki Współczesnej w São Paulo (1973 r.), Grand Prix za plakat filmowy na festiwalu w Cannes (1974 r.), Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu w Paryżu (1975 r.), nagrodą na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago (1979/82) czy Nagrodą Ministra Kultury w dziedzinie sztuk plastycznych (2004 r.)

Artysta pracował jako wykładowca Berliner Hochschule der Kunste i Europejskiej Akademii Sztuki w Warszawie.