Maurycy Gottlieb

Pochodził z zamożnej rodziny żydowskiej, głęboko przywiązanej do tradycji i rytuałów religijnych. Ojciec Maurycego, Izak, był właścicielem rafinerii, a także znakomitym talmudystą. Malarz był bratem innego znanego artysty, Leopolda Gottlieba.

Maurycy uczęszczał do szkoły OO. Bazylianów. Interesował się jedynie historią i rysunkiem. Ogromne zamiłowanie do rysunku było w pewnej sprzeczności z zasadami wyznawanej przez niego wiary, stąd też początkowo dręczyły go wyrzuty sumienia Pierwsze rysunki Gottlieba przedstawiały głównie przyrodę rodzinnego podkarpacia, uroczystości żydowskie i portrety szkolnych kolegów. Charakteryzowały się ponadto dopracowaniem i starannością. W wieku 13 lat, za namową profesora Sikory, ojciec Maurycego zezwolił mu na rozwój swoich artystycznych zdolności pod kierunkiem profesora Godlewskiego z Lwowa, który stał się dla malarza niezwykle ważną osobą. Jednocześnie uczęszczał do gimnazjum niemieckiego. Tam, za skarykaturowanie jednego z nauczycieli, został usunięty ze szkoły. Po tym incydencie uczył się prywatnie. Maurycy był uzdolniony również muzycznie.

Kolejnym etapem w edukacji młodego artysty był wyjazd do akademii wiedeńskiej w roku 1872. Malarstwo historyczne rozwijało się prężnie i to właśnie ten dział zainteresował Maurycego Gottlieba. Ogromne wrażenie na artyście wywarł obraz Jana Matejki „Rejtan”. Pod jego wpływem postanowił zostać „polskim artystą” i złożył prośbę do mistrza Jana o przyjęcie do jego szkoły w Krakowie. W liście do ojca wspomina, że pragnie zostać polskim malarzem historycznym. Prosi nawet o przesłanie informacji o polskiej historii z pisma „Strzecha”.

W 1874 roku Gottlieb przybywa do Krakowa i rozpoczyna drugi kurs szkoły. Matejko staje się dla młodego chłopaka prawdziwym mistrzem. Pierwszy autoportret artysta namalował w wieku 17 lat. Prezentował się na nim jako szlachcic we wspaniałym stroju, z ręką na szabli. Dla porównana inny autoportret to Ahaswer Żyd, już bez wykwintnego stroju czy infantylnej pozy. Inspirując się malarstwem Matejki, Gottlieb tworzył historyczne obrazy i rysunki (m. in. „Przysięgę Kościuszki w Krakowie” czy „Króla Jana III, przyjmującego posłów austriackich”). Jednak w wyniku antysemickiego zachowania niektórych kolegów, Maurycy postanawia opuścić krakowską szkołę i udaje się do Monachium. Tam kontynuuje swoją edukację (m. in. u Piloty’ego) i już w pierwszym półroczu studiów uzyskuje medal i odznaczenie za postępy w nauce. W tym czasie nawiązuje także kontakt z Bruckmannem, największą firmą nakładczą ówczesnych Niemiec (chciała wydać obrazy malarza „Uriela Akostę” i „Natana Mędrca” w wydaniu ilustrowanym).

Artysta wraca następnie do ojczyzny (przebywa we wsi Mnichowo pod Drohobyczem), a potem udaje się do Wiednia, gdzie pracuje u Angeli’ego. Okres ten zalicza się do najbardziej płodnych i artystycznie dojrzałych w życiu Gottlieba (powstaje m. in. obraz „Uriel i Judyta” czy „Chrystusa przed sądem”). Maurycy Gottlieb malował także znakomite portrety („Portret Ignacego Kurandy” czy „Portret Emila Beresa”).

Malarz dzięki finansowemu wsparciu dr Kurandy i otrzymaniu stypendium wiedeńskiego wyjeżdża do Włoch, gdzie zachwyca się sztuką Wiecznego Miasta. W Rzymie spotyka Henryka Siemiradzkiego oraz tworzy takie dzieła jak, „Chrystus każący” i „Chrystus w synagodze”.

Zaledwie 23-letni Maurycy Gottlieb zmarł 17 lipca 1879 roku w Krakowie w wyniku powikłań po przeziębieniu.