Majowa kolekcja - Matejko, Kossak, Bakałowicz, Nowosielski...

Wśród nowych artystów w naszej ofercie znaleźli się Soter Jaxa Małachowski i Władysław Bakałowicz. Mamy nadzieję, że majowa kolekcja wzbudzi Państwa zainteresowanie.

Stanisław Ignacy Poraj Fabijański (1865-1947)
„Jarmark”
1895 r., olej/płótno, wym.: 87,5 x 120,5 cm, sygn. i datowany l. d.: „Stanisław Fabijański 1895”

Widoki polskich miast, przedstawianie zabytków czy historycznych miejsc stanowiło charakterystyczny motyw malarski w twórczosci Stanisława Fabijańskiego. Oferowana praca, ze względu na czas powstania oraz wysoką jakość artystyczną, stanowi unikalną propozycję na polskim rynku dzieł sztuki. Dziewiętnastowieczne prace tego artysty są bowiem niezwykłą rzadkością. Tym bardziej więc „Jarmark” stanowi doskonałe uzupełnienie w kolekcji prac Stanisława Fabijańskiego. O wartości dzieła decyduje także jego duży format oraz bardzo dobry stan konserwatorski.

Jerzy Kossak (1886-1955)
„Odwrót spod Moskwy”
1937 r., olej/płótno, wym.: 80,5 x 100,5 cm, sygn. i datowany l. d.: „Jerzy Kossak/1937” oraz dedykacja l. d.: „Aleksandrom Kłaputom w dzień ślubu”.
Na odwrocie nalepka z orzeczeniem autentyczności mgr. Leszka Ludwikowskiego z 1971 roku

Praca reprodukowana w publikacji Kazimierza Olszańskiego „Jerzy Kossak”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, il. 258

„Odwrót spod Moskwy” jest pracą wpisującą się w tematykę napoleońską, która zajmuje istotne miejsce w dorobku artystycznym Jerzego Kossaka. Nurty historyczny i batalistyczny były bowiem tymi, z którymi twórczość artysty była najbardziej tożsama i które przyniosły mu największą popularność. Opisywany obraz, jak czytamy w dedykacji, stanowił prezent ślubny dla Aleksandra Kłaputa, osoby mocno związanej z rodziną Kossaków (był wieloletnim sekretarzem Wojciecha i Jerzego). W roku powstania obrazu Kossak uczestniczył w wystawie “Łowiectwo w sztuce polskiej” w warszawskiej Zachęcie, a także w Międzynarodowej Wystawie Łowieckiej w Berlinie. „Odwrót spod Moskwy” stanowi przykład talentu artysty.

Władysław Bakałowicz (1833-1903)
„Portret Heleny Modrzejewskiej”
olej/deska, wym.: 32,3 x 18 cm, sygn. p. d.: „Bakalowicz paris”

„Portret Heleny Modrzejewskiej” pokazuje wielki talent Władysława Bakałowicza. Portrety malowane przez artystę charakteryzowały się dbałością o szczegóły stroju czy wnętrza, a także pięknym przedstawieniem postaci. Bakałowicz tworzył swoje obrazy zwykle w niewielkim formacie, podobnie jak w prezentowanej pracy. „Portret Heleny Modrzejewskiej” powstał w Paryżu. Malarz mocno związany był z Francją i mieszkał w niej aż do śmierci (posiadał obywatelstwo francuskie). Uczestniczył nie tylko w Salonach paryskich, ale wystawiał także w innych miastach tego kraju (np. Lyonie).

Alfons Karpiński (1875-1961)
„Jabłka i cytryny”
olej/tektura, wym.: 34 x 49,5 cm, sygn. l. g.: „a. karpiński”

„Jabłka i cytryny” to jeden z licznych obrazów Alfonsa Karpińskiego, którego motywem przewodnim jest martwa natura. Artysta miał do tego tematu duży sentyment, o którym świadczą dzieła w różnorodny sposób przedstawiające kwiaty (zwykle reprezentacyjnie ustawione na stole) czy owoce. W opisywanej pracy zwraca uwagę intensywny kolor owoców, wyłaniających się z ciemnego tła. Brak wyraźnie zarysowanych konturów daje wrażenie delikatności i pewnego niedopowiedzenia. Prezentowana martwa natura Alfonsa Karpińskiego udowadnia, że z pozoru mało dynamiczny temat, można wykonać w sposób przykuwający uwagę i ciekawy dla odbiorcy.

Jan Matejko (1838-1893)
„Projekt polichromii do kościoła Panny Marii w Krakowie”
1891 r., gwasz/papier, wym.: 68,8 x 43,7 cm w świetle ramy, sygn. i datowany dolny środek: „JM/r.p. 1891/V.”. Na odwrocie nalepka z napisem: „Jedna z tablic/ do polichromii/Kościoła Panny Marii/stylizowanych roślin

Opisywana praca stanowi fragment jednego z projektów polichromii do Kościoła Mariackiego w Krakowie. Matejko przez okres dwóch lat (1889-1891) pracował nad malarstwem monumentalnym w Kościele Mariackim. Zalicza się je do jednego z największych dokonań artysty w tym zakresie. Malarz był autorem szkiców i projektów, które stały się podstawą polichromii ściany prezbiterium i nawy głównej najbardziej znanego kościoła w Krakowie. Mistrz Matejko tworzył wizerunki aniołów, wykorzystywał w swoje pracy także ornamentykę roślinną i geometryczną, czego prezentowana praca jest doskonałym przykładem. Prace Matejki były inspiracją dla innych wielkich artystów, takich jak Wyspiański i Mehoffer. W roku powstania omawianego projektu Matejko uczestniczył w międzynarodowej wystawie z okazji 50-lecia Verein Berliner Künstler (jego prace znalazły się w międzynarodowej sali najwybitniejszych dzieł). W 1892 roku malarz brał udział m. in. w międzynarodowej wystawie sztuki Glaspalast w Monachium i Internationale Ausstellung  für Musik- und Theaterwesen w Wiedniu. Projekt polichromii stanowi przykład ogromnego wkładu artysty w sztukę dekoracyjną.

Soter Jaxa-Małachowski (1867-1952)
„Sosna na Helu”
1935 r., gwasz/papier, wym.: 34,7 x 49 cm, sygn. i datowany p.d.: „SJaxa/1935”. Na odwrocie nalepka z Salonu Dzieł Sztuki Kazimierza Wojciechowskiego z roku 1935

Prezentowany obraz Jaxy-Małachowskiego wpisuje się w charakterystyczne dla tego twórcy zamiłowanie do tematyki pejzażowej. Artysta wielokrotnie malował obrazy marynistyczne, często ukazujące także kutry rybackie czy nadmorską roślinność. Jaxa kilkakrotnie odbył podróże do Włoch, w tym do Wenecji, które również stawały się inspiracją do tworzonych prac. „Sosna na Helu” powstała w roku 1935. W roku tym artysta uczestniczył w wystawach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie i Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.

Jadwiga Maziarska (1913-2003)
„Abstrakcja”
olej/płótno, wym.: 61,3 x 61,3 cm, sygn. na odwrocie: „Jadwiga Maziarska/Kraków, Sobieskiego 1.m.5.”

W pracach Jadwigi Maziarskiej dostrzega się abstrakcję, dynamizm, tajemniczość. Sama artystka wielką wagę przywiązywała do tego, co nie w pełni odkryte i niezbadane, jak choćby kosmos. Porównywała się nawet do odkrywcy. Anna Baranowa pisała, że „kosmos Jadwigi Maziarskiej żyje, dźwięczy […], gest ręki pośredniczy w przekazywaniu tych odczutych ‘z zewnątrz’ i przepuszczonych przez psychikę napięć na płótno”. W obrazie „Abstrakcja” można wyczuć taką gwałtowność i żywotność. O pracach z początku lat 80-tych Baranowa pisze nawet, że: „kolor tworzy jakieś wstęgi, kikuty, formy na wpół organiczne, drapieżne, które w języku nowej fizyki można by nazwać ‘formami fraktralnymi’ – złamanymi, nieregularnymi”. Za chwilę dodaje jednak: „ten chaos ma jednak swoją logikę, swoją harmonię”. I rzeczywiście, wpatrując się w „Abstrakcję” tą uporządkowaną przestrzeń chaosu można zauważyć. Należy tylko, jak radził K. Czerni: „wpatrywać się w nie […] długo i z oddali –działają wtedy niemal hipnotyzująco, i przestrzeń wciąga w głąb, otaczając ruchliwymi formami”.

Jerzy Nowosielski (1923-2011)
„Święta Paraskewa”
ołówek/papier, wym.: 69,5 x 49 cm w św. p-p., sygn. p. d.: „Jerzy Nowosielski”

Praca Jerzego Nowosielskiego wpisuje się w zainteresowania artysty ikonografią. Przedstawia świętą Kościołą prawosławnego. Paraskewa, której imię oznacza w języku polskim „Piątek”, zmarła w wieku zaledwie 27 lat. Jest czczona przede wszystkim w krajach bałkańskich. Święta przebywała na Pustyni Jordańskiej, gdzie wiodła samotne życie, żywiąc sie korzonkami. Po śmierci jej ciało pozostało nienaruszone, a chorzy odwiedzający miejsce pochówku odzyskiwali wzrok czy zaczynali chodzić. W Polsce znajduje się około 30 cerkwi pod wezwaniem św. Paraskewy m.in. w Górzance. Święta przedstawiana jest zwykle w czarnych szatach z nakryciem głowy i modlitewnie złożonymi dłońmi. Prezentowana ikona potwierdza zainteresowanie artysty tradycją prawosławną oraz jej mocnym oddziaływaniem na artystyczne wybory Nowosielskiego.

Jerzy Nowosielski (1923-2011)
„Witraż czerwony”
akwarela, gwasz, tusz/papier, wym.: 30 x 16 cm w św. p-p., sygn. p. d.: “J.N.”

Projekty witraży są kolejnymi obok polichromii pracami Jerzego Nowosielskiego w obrębie architektury sakralnej. Zdobią one np. wnętrze Kościoła Opatrzności Bożej w Wesołej koło Warszawy. Witraże można zaliczyć do interesującego dorobku twórczego Nowosielskiego. Malowane były na płaszczyźnie siatki zbudowanej z kwadratów, zwykle z wykorzystaniem czystych kolorów, niejednokrotnie z nawiązaniami do malarstwa ikonowego.

Jerzy Nowosielski (1923-2011)
„Święty Jakub”
akwarela/papier, wym.: 41,4 x 28,5 cm w św. p-p., sygn. p. d.: “J.N.”

Pełna oferta wraz z cenami znajduje się na stronie poniżej 

www.polskidomaukcyjny.com.pl

Polski Dom Aukcyjny Wojciech Śladowski

 ul. Stefana Batorego 2, 31-135 Kraków

tel.:+48 603 190 060 lub  +48 12 341 47 37

Godziny otwarcia: Pn-Pt 10-18  

Noty Biograficzne:

1. Stanisław Ignacy Fabijański przyszedł na świat w 1865 roku w Paryżu, zmarł w 1947 w Krakowie Artysta do Polski przyjechał w wieku sześciu lat. Studia artystyczne rozpoczął we Lwowie u L. Marconiego, a kontynuował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (m. in. u Łuszczkiewicza, Matejki czy Löfflera) oraz w Monachium u A. Wagnera. Był malarzem i rzeźbiarzem, znanym z przedstawiania zabytkowych miast polskich, szczególnie Krakowa (widoki kościołów, Wawelu, starych zaułków). Zajmował się również portretami, tematyką legionową, malował sceny rodzajowe, historyczne i religijne. W twórczości Fabijańskiego znaleźć można dzieła związane z ówczesną sytuacja w kraju („Pogrzeb strajkującego”), jak i obrazy o motywach zaczerpniętych z fantastyki, nawiązujące do malarstwa Böcklina. Artysta wykonywał także plakaty (np. na wystawę TPSP w Krakowie, w 1902 roku otrzymał I nagrodę na plakat na otwarcie I Dorocznej Wystawy Krakowskiego Stowarzyszenia Artystów Polskich) i ilustracje do czasopism. Szczególnie na początku twórczości zajmował się wykonywaniem rzeźb (np. secesyjna majolika „Źródło”). Fabijański odbył podróże do Włoch i Francji. Brał udział w wielu wystawach w Polsce i poza jej granicami: w TPSP i Stowarzyszeniu Artystów Polskich w Krakowie, TZSP i Salonie Krywulta w Warszawie, Katowicach, Monachium, Buffalo czy Brukseli. Obrazy Fabijańskiego znalazły się m. in. w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Muzeum Narodowym w Krakowie, muzeum narodowym w Szczecinie czy Lwowskiej Galerii Obrazów.

2. Jerzy Kossak urodził się 11.09.1886 w Krakowie, zmarł 11.05.1955 roku w tym samym mieście. Pochodził z rodu wybitnych polskich malarzy i artystów. Jego ojcem był malarz Wojciech Kossak, dziadkiem również malarz Juliusz, siostrami poetka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i pisarka Magdalena Samozwaniec. Artysta uczęszczał do gimnazjum św. Jacka w Krakowie i Szkoły Kadetów. Jak pisze Kazimierz Olszański: „nauka szła mu ciężko i stale przynosił oceny niedostateczne […] Z drugiej strony od najmłodszych lat wykazywał zamiłowanie i uzdolnienia malarskie. Całymi godzinami wysiadywał w pracowni za fotelem dziadka, obserwując jak ten maluje, a Juliusz chętnie udzielał mu wskazówek i zachęt w tym kierunku”. U artysty od najmłodszych lat dał się poznać trudny charakter oraz skłonności do „sceptycyzmu i nihilizmu”, jak określał je ojciec. W trakcie I wojny światowej służył w armii austriackiej. W latach 1925-1926 wspólnie z ojcem wykonywał portrety ziemiaństwa oraz inne obrazy. Często wspólnie też sygnowali swoje prace. W jego twórczości znaleźć można sceny batalistyczne, rodzajowe z motywem konia, historyczne (z powstania listopadowego, wojen napoleońskich, walk legionowych czy wojny z 1920 roku – np. „Cud nad Wisłą”). Tematem jego malarstwa były również sceny z polowań, pościgi czy wesela. Interesującym aspektem jego malarstwa były tematy z legend starogermańskich i staroangielskich, a także stworzone ilustracje do baśni Grimma i ballad Mickiewicza. Jego obrazy cieszyły się ogromną popularnością nie tylko wśród osób prywatnych, ale ze względu na poruszaną tematykę również jednostek wojskowych, związków kombatanckich czy klubów oficerskich. Kossak był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Artysta uczestniczył w licznych wystawach m. in. w Krakowie (1910, 1928), Poznaniu (1911, 1921, 1925), Lublinie (1922, 1925, 1933), Lwowie (1924, 1929, 1931, 1933), Wilnie (1926), Warszawie (1927, 1930, 1931, 1932, 1934, 1937), Katowicach, Sosnowcu (1931), Radomiu (1953). Jego prace znajdują się w zbiorach m. in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Lwowskiego Muzeum Historycznego, Muzeum Narodowego we Wrocławiu czy Muzeum Sztuki w Łodzi.

3. Władysław Bakałowicz urodził się 28 maja 1833 roku w Chrzanowie, zmarł 15 listopada 1903 roku w Paryżu. Artysta uznanie zdobył jako malarz scen historyczno-rodzajowych, szczególnie z XVI i XVII-wiecznej historii Francji. Jak pisze Janusz Derwojed: „z życia dworu francuskiego za panowania Henryka III Walezjusza, bliskie w swej treści anegdotycznej klimatowi powieści Aleksandra Dumasa”. Malarz w mistrzowski sposób ukazywał detale strojów czy wnętrza. Bakałowicz malował doskonałe portrety. Początkowo w jego malarstwie można znaleźć również pejzaże, widoki miejskie, sceny z historii Polski. W pracach Bakałowicza dostrzega się nawiązania do malarstwa holenderskiego i twórczości E. Meissoniera. Tworzył w technice olejnej, a także akwareli i pastelu. Tadeusz Dobrowolski opisuje, że artysta „interesował się głównie epoką renesansu i wczesnego baroku […] komponując renesansowe uczty i różne romansowe sceny”. Władysław Bakałowicz uczęszczał do Gimnazjum Realnego w Warszawie, a następnie do tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych (lata 1849-1852, następnie jako wolny słuchacz w latach 1853-1854). W roku 1863 wyjechał do Francji, w której osiadł na stałe. Malarzowi przyznano obywatelstwo francuskie w roku 1879 (był znany również jako Ladislav Bakalowicz). Artysta pojął za żonę aktorkę dramatyczną Wiktorynę Szymanowską. Ich syn Stefan również został cenionym malarzem. Władysław Bakałowicz aktywnie uczestniczył w wystawach Salonów paryskich. Swoje obrazy prezentował także m. in. w Berlinie, Londynie, Wiedniu, Nicei, Nowym Jorku. Wielokrotnie wystawiał w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, warszawskiej Zachęcie, Salonie Krywulta. Jego talent był powszechnie doceniany, co wyrażało się w popularności obrazów artysty oraz przyznawanych mu nagrodach (np. otrzymał medal złoty i srebrny na wystawie w Wersalu). Obrazy Władysława Bakałowicza znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie czy Muzeum Regionalnym w Radomiu.

4. Alfons Karpiński urodził się w 1875 roku w Rozwadowie koło Tarnobrzega, zmarł w 1961 roku w Krakowie. Był studentem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego nauczycielami byli m. in. Florian Cynk, Izydor Jabłoński, Władysław Łuszczkiewicz czy Leon Wyczółkowski. Kształcił się także w Monachium (u Antona Ažbégo), Wiedniu (u Kazimierza Pochwalskiego) i Paryżu. W twórczości Karpińskiego pojawia się głównie portret kobiecy, utrzymany w pastelowych barwach i gładkiej fakturze, który przyniósł mu dużą popularność. W swoich obrazach uwieczniał także martwe natury z kwiatami, wizerunki psów i kotów, pejzaże, sceny z podkrakowskiej wsi. Był grafikiem i ilustratorem, projektował dekoracje do występów kabaretowych. Karpiński związany był z Krakowem i środowiskiem „Zielonego Balonika”. Należał do Grupy Zero, Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, wiedeńskiego stowarzyszenia „Secesja” czy Grupy Zachęta. Jego prace wystawiano na licznych pokazach w kraju i za granicą. Odbył podróże do Włoch i Londynu. Talent artysty był wielokrotnie dostrzegany i nagradzany (otrzymał choćby złoty medal za całokształt twórczości na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w roku 1929). Karpiński w okresie I wojny światowej odbył służbę w armii austriackiej.

5. Jan Matejko to najwybitniejszy przedstawiciel historyzmu w malarstwie polskim. Urodził się w Krakowie w roku 1838, zmarł tamże w 1893 roku. Odegrał nieocenioną rolę w historii polskiego malarstwa i miał znaczący wpływ na jego kształt. Jego dzieła ukształtowały świadomość historyczną wielu pokoleń Polaków, podtrzymywały ducha narodu w czasach niewoli, świadczyły o jego bogatych i chwalebnych dziejach. Swoją twórczość traktował jako posłannictwo. Wychowanym w głęboko patriotycznej atmosferze, pozostawał pod wpływem romantycznej poezji i historycznej szkoły krakowskiej. Artysta pobierał nauki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych m. in. u W. Stattlera i W. Łuszczkiewicza. Jedynie przez rok (z powodu choroby) studiował w akademii monachijskiej. Jeszcze krócej, zaledwie kilka dni, uczył się w Wiedniu (odszedł w wyniku nieporozumień z profesorem). Artysta interesował się historią już od najmłodszych lat. Samodzielnie uzupełniał swoją wiedzę w tym zakresie, tworzył notatki, rysunki, które stanowiły późniejsze podwaliny koncepcji malarskich. Znaczące prace olejne powstawały od 1855 roku. W 1860 roku zaprezentował litografie „Ubiory w Polsce”, stanowiące opis polskich strojów. Jeden z najważniejszych obrazów artysty „Stańczyk” został namalowany w 1862 roku. Kolejne – „Kazanie Skargi” ukończył po upadku powstaniu styczniowego. Został za niego odznaczony medalem na Salonie w Paryżu. Matejko odbył podróże m. in. do Stambułu, Wiednia czy Paryża (w 1870 roku przyznano mu tam Legię Honorową). W latach 70-tych XIX wieku dużym sukcesem okazał się obraz „Unia lubelska”. W tym czasie Matejko tworzył obrazy ukazujące wydarzenia zwycięskie w historii Polskie, ale równocześnie w symboliczny sposób przedstawiające niewykorzystane okazje i możliwości. To również najbardziej intensywny okres twórczy artysty. Matejko objął stanowisko dyrektora krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych w roku 1873. Przyczynił się do reorganizacji uczelni, miał decydujący wpływ na jej kształt przez kolejne lata. Jego wychowankami było wielu znakomitych malarzy Młodej Polski. Malarz wykonywał portrety arystokratów i bogatych mieszczan, traktując je jako działalność czysto zarobkową. Matejko zdobył ogromne uznanie i szacunek wśród społeczeństwa, traktowano go nawet jako duchowego przywódcę narodu (w 1875 roku przyznano mu złoty medal wykonany ze składek społeczeństwa, a trzy lata później wręczono mu berło jako symbol panowania w sztuce). Artysta był honorowym obywatelem miasta Krakowa (od 1882 roku), uzyskał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1887 roku. W życiu prywatnym jednak Matejko zmagał się z poważnymi problemami (np. chorobą psychiczną żony). Z czasem krytyce poddawano także jego malarstwo, obojętność na przemiany dokonujące się w sztuce i sposobie jej wykładania. Warto pamiętać, że artysta aktywnie uczestniczył w pracach restauratorskich miasta Krakowa. Zajmował się także malarstwem monumentalnym (stworzył projekty polichromii do kościoła Mariackiego wykonane później przez Stanisława Wyspiańskiego i  Józefa Mehoffera czy do auli Politechniki we Lwowie). Jan Matejko uczestniczył w wystawach w wielu krajach europejskich. W Paryżu eksponował swoje dzieła od 1865 do 1887 roku, w Wiedniu od 1867, Berlinie – od 1879. Uczestniczył w wystawach w Monachium, Pradze, Lwowie. W kraju najwięcej wystawiał w Krakowie. Tu odbyła się jego wystawa szkolna w 1854 roku czy pośmiertna w 1893 roku. Corocznie uczestniczył w ekspozycjach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Jego prace pokazywano także w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, Salonie Unegra i Salonie Krywulta. Wielokrotnie organizowano wystawy retrospektywne Matejki, m. in. w Muzeum Miejskim w Bydgoszczy w 1937 roku, Muzeum Narodowym w Krakowie w 1953 czy 1993 roku.

6. Soter Jaxa-Małachowski urodził się w miejscowości Wolanów pod Odessą 27 października roku 1867, zmarł w Krakowie 11 czerwca 1952 roku. Miejscowość, w której się urodził należała do jego ojca Ryszarda. Edukację artystyczną rozpoczął w szkole rysunkowej w Odessie, a następnie kontynuował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod opieką Floriana Cynka, Izydora Jabłońskiego i Władysława Łuszczkiewicza. Był także uczniem Stanisława Grocholskiego w jego Szkole Rysunku i Malarstwa w Monachium. Jaxa zdobył uznanie jako doskonały pejzażysta: malował krajobrazy nadmorskie i tatrzańskie, ale także widoki miejskie, nokturny, niekiedy portrety (najwięcej znajduje się ich we Lwowskiej Galerii Obrazów). Początkowo malował tylko techniką olejną, w latach kolejnych, szczególnie powojennych – także temperą, gwaszem, pastelem, akwarelą. Artysta wielokrotnie podróżował do Włoch (lata 1905, 1925, 1928). Aktywnie uczestniczył w wystawach, m. in. w Lublinie, Krakowie czy Lwowie. Wystawy indywidualne Jaxy odbyły się w 1912 roku w Krakowie (w salonie Związku Artystów Polskich), w 1921 roku w krakowskim Domu Artystów, a także w latach 1932, 1938, 1947. Malarz należał do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Prace artysty znajdują się w zbiorach m. in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Morskiego w Gdańsku czy Muzeum Miasta Gdyni.

7. Jadwiga Maziarska urodziła się w Sosnowcu w roku 1913, zmarła w Krakowie w 2003 roku. Edukację artystyczną rozpoczęła w Prywatnej Szkole Malarskiej A. Terleckiego w Krakowie. Następnie była studentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1934-39. Kształciła się pod opieką m. in. prof. Ignacego Pieńkowskiego. Przez rok studiowała także prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Jej twórczość artystyczna skupiała się przede wszystkim wokół problematyki struktury dzieła i jego materii (wówczas miało to charakter niezwykle nowatorski, ale też z racji niedocenienia przez krytyków, stało się przyczyną jej artystycznego odosobnienia). Od roku 1946 Maziarska zajmowała się wzbogacaniem faktury obrazu. Powierzchnia dzieła stanowiła obiekt szczególnego jej zainteresowania, ale równie ważna była intuicyjność w podejściu do procesu tworzenia, poczucie twórczego „objawienia”. Jej pierwsza aplikacja była wykonana ze skrawków wielobarwnych tkanin o rozmaitym splocie. Interesująca jest m. in. seria prac stworzonych z połączenia farby olejnej ze stearyną (pierwsze takie dzieło „Skazy niepisanych poematów” wystawiany był na słynnej krakowskiej wystawie „Dziewięciu” w roku 1955). Lata 70-te to zwrócenie się w kierunku form zgeometryzowanych, jednolitych fakturowo, często ograniczonych tylko do czerni i bieli. W kolejnych dekadach widać fascynacje artystki kolorem. Jadwiga Maziarska w sposób głęboki odczuwała przemijalność i upływ czasu. Mówiła: „ta zmieniona przez czas materia, także w dziełach sztuki, w swej jak gdyby makropostaci przejmuje mnie najgłębiej. Lubię patrzeć na fragmenty materii malarskiej obrazów impresjonistów i dzieła sztuki Wschodu, w których prócz samej wizji robi wrażenie działanie czasu”. J. E. Dutkiewicz pisał: „sztuka Maziarskiej jest sztuką znaków. Ich kształty i barwy są metaforą treści ukrytych w człowieku i przyrodzie”. Artystka był członkiem Grupy Młodych Plastyków (zadebiutowała w niej w 1946 roku), Klubu Artystów, Grupy Zagłębie. Byłą współtwórcą Stowarzyszenia Artystycznego Grupa Krakowska, z którym uczestniczyła we wszystkich zbiorowych wystawach. Maziarska oprócz malarstwa, się również projektowaniem tkanin i scenografią (pracowała w teatrze lalkowym w Opolu). Do jej dorobku artystycznego zalicza się ponad 10 wystaw indywidualnych (ostatnia miała miejsce w Warszawie w roku 1989), a także zbiorowych w Polsce i poza jej granicami. Została uhonorowana Nagrodą im. Jana Cybisa w 2001 roku. Prace Maziarskej znajdują się m. in. w zbiorach muzeów w Krakowie, Warszawie, Katowicach.

8. Jerzy Nowosielski urodził się 7 stycznia 1923 roku w Krakowie, zmarł 21 lutego 2011 roku w rodzinnym mieście. Był artystą inspirującym się sztuką sakralną i ikoną. W jego odczuciu malarstwo było połączeniem abstrakcyjnych i materialnych aspektów rzeczywistości. Tworzył pejzaże, sceny figuralne we wnętrzach, akty. W jego twórczości widać fascynację kobiecym ciałem, które łączy duchowość z fizycznością. Malował również portrety męskie, martwe natury, pejzaże. W latach wojennych i po jej zakończeniu interesował się abstrakcją geometryczną i surrealizmem.Został wychowany w tradycji prawosławnej. Jego ojciec Stefan był unitą, śpiewał w chórze cerkiewnym. Nowosielski jako czternastoletni chłopiec wyjechał do Lwowa i Ławry Poczajowskiej oraz zwiedził Muzeum Ukraińskie we Lwowie, którego kolekcja ikon wywarła ogromny wpływ na przyszłą twórczość artysty. Pisał: ” Pierwszy raz spotkałem się z wielką sztuką w takim stężeniu i w takiej ilości. Wrażenie było tak silne, że tego spotkania nigdy nie zapomnę. Patrząc odczuwałem po prostu ból fizyczny… nie byłem w stanie przejść z jednej Sali do drugiej. Były to pierwsze w moim życiu arcydzieła sztuki, których oddziaływania doświadczyłem bezpośrednio, a nie za pośrednictwem reprodukcji czy fotografii”. „Wszystko to, co później w życiu realizowałem w malarstwie, było, choćby nawet pozornie stanowiło odejście, określone tym pierwszym zetknięciem się z ikonami w lwowskim muzeum. Ustawiło mnie ono, jak się to mówi, na całe życie”(Jerzy Nowosielski, Galeria Starmach, Fundacja Nowosielskich, 2003 s. 547)

Nowosielski podjął studia na Wydziale Malarstwa Dekoracyjnego Kunstgewerbeschule w Krakowie w roku 1940. Jego profesorem w tym okresie był m. in. Stanisław Kamocki. Przez cztery miesiące 1942 roku przebywał w Ławrze św. Jana Chrzciciela, gdzie ponownie zetknął się z ikoną oraz ikonopisaniem, które zaczął praktykować. Zdobywał tam wiedzę z zakresu kompozycji i historii sztuki ikonopistów, a także malował swoje pierwsze ikony. Jego wiara nacechowana była jednak okresem zwątpienia, a sztukę, którą tworzył określał jako ciągłą walkę dobra ze złem. Podczas malowania cerkwi w Bolechowie zachorował na przewlekłe zapalenie stawów i powrócił na leczenie do Krakowa. Pisał: ” i właśnie w trakcie tej choroby w Krakowie w pewnym momencie utraciłem wiarę metafizyczną, stałem się ateistą i to ateistą przekonanym, to znaczy ontologicznym, nie praktycznym” (s. 551).

Po powrocie w roku 1943 współpracował z kręgiem Grupy Krakowskiej (wziął udział w jej konspiracyjnej wystawie). Artystauczestniczył w konspiracyjnym życiu artystycznym rodzinnego miasta. W 1944 roku Nowosielski sprzedał swój pierwszy obraz Tadeuszowi Cybulskiemu. Po zakończeniu działań wojennych rozpoczął studia na ASP pod opieką E. Eibischa (w II półroczu nauki, na przełomie 1945/46 roku uzyskał ocenę celującą z malarstwa). Zrezygnował jednak z kształcenia akademickiego i rozpoczął pracę u boku Tadeusza Kantora (przez okres dwóch lat artysta mieszkał wspólnie z Kantorem i jego żoną). W roku 1947, pomimo nieukończenia studiów wyższych i dzięki interwencji Kantora w Ministerstwie Kultury i Sztuki, Nowosielski został jego asystentem w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Pracował tam do roku 1950. Artysta swoje prace pokazywał już w 1946 roku na wystawie zbiorowej Grupy Młodych Plastyków. Helena Blumówna pisała wtedy: „Nowosielski Jerzy cała uwagę skupia na zagadnieniu formy, z wyłączeniem kubizmu i abstrakcjonizmu. Forma istnieje dla niego w związkach z konkretnym kształtem, ale obie współmiernie uproszczone, sprowadzone do elementarnych kształtów i zarysów. Podobnie kolor, którego nie rozprasza, a ujmuje w jego istocie. Stąd monumentalność i lapidarność, jaka niekiedy przywołuje nam wspomnienie quattrocenta”.

W roku 1948 uczestniczył w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej. Zaprezentował wówczas prace z nurtu abstrakcji geometrycznej. Nowosielski przeprowadził się do Łodzi w roku 1950. W okresie socrealizmu zaprzestał wystawiania, zajmując się zamiast tego scenografią (np. w Teatrze Arlekin w Łodzi, pełnił funkcję kierownika artystycznego Państwowej Dyrekcji Teatrów Lalek). Malował także kościoły i cerkwie (np. cerkwię prawosławną w Gródku). Stworzył polichromie w cerkwi w Zawierciu, Jeleniej Górze, Kętrzynie, dla kościoła Redemptorystów w Krakowie, malowidła i wystrój dla kościoła w Wesołej k. Warszawy. Tadeusz Chrzanowski o polichromiach artysty pisał: „Na czym jednak polega bizantyńskość Nowosielskiego? Z jednej strony jest to czerpanie z „greckich” wzorów, czerpanie tak bezpośrednie i wierne, jak to było praktykowane wśród ruskich „żywopisów”. Powtórzenie schematu ikonograficznego jest tu bowiem nie plagiatem, lecz kanwą […]. Z drugiej – jest jeszcze ów bizantyński horror vacui, który każe artyście zapełniać wszelkie dostępne miejsca malowidłami […]. Artysta maluje tu naprawdę, a nie przenosi w taki czy inny sposób na tynk zawczasu przygotowane wzory” (s. 576).

Pierwsza wystawa indywidualna artysty odbyła się w Łodzi w roku 1955 (za granicą – w Pradze w 1958 r.). Po uzupełnieniu wykształcenia, pracował także jako pedagog np. na PWSSP w Łodzi (prowadził pracownię Projektowania Tkanin Dekoracyjnych, zajęcia na Wydziale Malarstwa) i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1962 roku). Tytuł profesora zwyczajnego uzyskuje w roku 1985. W latach 70-tych ponownie zajął się realizacjami sakralnymi (stworzył m. in. ikony dla cerkwi w Krakowie oraz ołtarz i obrazy dla kościoła Reformatorów w tym samym mieście). Do jego dorobku zaliczają się także refleksje teoretyczne o sztuce, wydane w publikacji „Inność prawosławia” czy wieloletnia współpraca z miesięcznikiem „Znak”. Obrazy Nowosielskiego w latach 80-tych pokazywano głównie w obszarze kultury niezależnej. Artysta był członkiem ZPAP, grupy Piąte Koło, II Grupy Krakowskiej. Należał także do Fundacji Kultury Polskiej, zajmującej się promocją polskiej kultury, historii i nauki za granicą. Przyjaźnił się m.in. z Jerzym Tchórzewskim, Kazimierzem Mikulskim, Tadeuszem Brzozowskim, Tadeuszem Różewiczem. Brał udział w licznych wystawach w kraju (m. in. w historycznej wystawie „Dziewięciu” wspólnie z Marią Jaremą, Tadeuszem Kantorem czy Jonaszem Sternem) i za granicą (np. na Biennale w Wenecji i Sao Paulo, wystawy w Nowym Jorku i Paryżu). Za swoją działalność został wyróżniony m. in. nagrodami II (1962) i I stopnia (1973, 1981, 1997) Ministra Kultury i Sztuki, nagrodą im. Brata Alberta za twórczość malarską czy najwyższym odznaczeniem cerkwi prawosławnej w Polsce – Medalem św. Marii Magdaleny II stopnia w roku 1985. Artyście przyznano doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku 2000. Prace artysty znajdują się w zbiorach m. in. Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie czy Muzeum Sztuki w Łodzi, a także w zbiorach prywatnych zarówno w Polsce, jak i USA, Szwecji i Kanadzie. Nowosielski wraz z żoną założył także Fundację Nowosielskich, która przyznaje nagrody uzdolnionym, młodym twórcom.

8. Jadwiga Maziarska urodziła się w Sosnowcu w roku 1913, zmarła w Krakowie w 2003 roku. Edukację artystyczną rozpoczęła w Prywatnej Szkole Malarskiej A. Terleckiego w Krakowie. Następnie była studentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1934-39. Kształciła się pod opieką m. in. prof. Ignacego Pieńkowskiego. Przez rok studiowała także prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Jej twórczość artystyczna skupiała się przede wszystkim wokół problematyki struktury dzieła i jego materii (wówczas miało to charakter niezwykle nowatorski, ale też z racji niedocenienia przez krytyków, stało się przyczyną jej artystycznego odosobnienia). Od roku 1946 Maziarska zajmowała się wzbogacaniem faktury obrazu. Powierzchnia dzieła stanowiła obiekt szczególnego jej zainteresowania, ale równie ważna była intuicyjność w podejściu do procesu tworzenia, poczucie twórczego „objawienia”. Jej pierwsza aplikacja była wykonana ze skrawków wielobarwnych tkanin o rozmaitym splocie. Interesująca jest m. in. seria prac stworzonych z połączenia farby olejnej ze stearyną (pierwsze takie dzieło „Skazy niepisanych poematów” wystawiany był na słynnej krakowskiej wystawie „Dziewięciu” w roku 1955). Lata 70-te to zwrócenie się w kierunku form zgeometryzowanych, jednolitych fakturowo, często ograniczonych tylko do czerni i bieli. W kolejnych dekadach widać fascynacje artystki kolorem. Jadwiga Maziarska w sposób głęboki odczuwała przemijalność i upływ czasu. Mówiła: „ta zmieniona przez czas materia, także w dziełach sztuki, w swej jak gdyby makropostaci przejmuje mnie najgłębiej. Lubię patrzeć na fragmenty materii malarskiej obrazów impresjonistów i dzieła sztuki Wschodu, w których prócz samej wizji robi wrażenie działanie czasu”. J. E. Dutkiewicz pisał: „sztuka Maziarskiej jest sztuką znaków. Ich kształty i barwy są metaforą treści ukrytych w człowieku i przyrodzie”. Artystka był członkiem Grupy Młodych Plastyków (zadebiutowała w niej w 1946 roku), Klubu Artystów, Grupy Zagłębie. Byłą współtwórcą Stowarzyszenia Artystycznego Grupa Krakowska, z którym uczestniczyła we wszystkich zbiorowych wystawach. Maziarska oprócz malarstwa, się również projektowaniem tkanin i scenografią (pracowała w teatrze lalkowym w Opolu). Do jej dorobku artystycznego zalicza się ponad 10 wystaw indywidualnych (ostatnia miała miejsce w Warszawie w roku 1989), a także zbiorowych w Polsce i poza jej granicami. Została uhonorowana Nagrodą im. Jana Cybisa w 2001 roku. Prace Maziarskej znajdują się m. in. w zbiorach muzeów w Krakowie, Warszawie, Katowicach.