Studium lilii

Adaptując motywy roślinne do konkretnych zadań we wnętrzach Wyspiański respektował nie tylko ich jednostkowy charakter, naturalne środowisko, ale umieszczał je w swoiście zorganizowanej przestrzeni […]. Omawiany szkic stanowi dobry przykład takiej wstępnej koncepcji dekoratorskiej. Artysta przywiązany do sprawdzonej koncepcji – wertykalnej lilii na długiej łodydze, powtórzył motyw lekko go modyfikując na wspierającym tle. To spodnie tło jak i symetria kompozycji pojawia się w wielu studiach przygotowawczych do polichromii franciszkańskiej, także tych nie wykorzystanych i często nieskończonych.

Marta Romanowska

Praca posiada ekspertyzę pani Marty Romanowskiej.

Proweniencja:

kolekcja prywatna, Polska

Bibliografia:

Król A., Wyspiański, Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, Stalowa Wola 2017.

Dekoracyjna kompozycja z motywem kwiatowym wykonana i sygnowana przez mistrza pastelu. Stanisław Wyspiański – jeden z najważniejszych przedstawicieli sztuki młodopolskiej, zapisał się w historii jako artysta wszechstronny. Zajmował się nie tylko malarstwem i rysunkiem, ale także twórczością literacką, dramatyczną, teatralną. Był autorem znakomitych projektów polichromii, typografem, ilustratorem, projektował kostiumy teatralne, meble.

Oferowana praca to prawdziwa gratka dla kolekcjonerów. Lubiany i często stosowany przez artystę motyw roślinny charakteryzuje się pewną, swobodną linią. W precyzyjnie rysowanych kształtach zachowana została prostota i lekkość kompozycji. Z jednej strony wyraźnie zaznaczony kontur, z drugiej – fragmenty szkicowe sprawiają, że praca nabiera pewnej nieoczywistości. Subtelne warstwy koloru dopełniają kompozycję. Praca nawiązuje do projektów polichromii, witraży czy sztuki użytkowej tworzonych przez Wyspiańskiego. Do najbardziej znanych projektów polichromii i witraży można zaliczyć wykonywane w Bazylice Mariackiej jeszcze w trakcie studiów akademickich (wspólnie z Józefem Mehofferem pod opieką Matejki). Uznanie zdobyły projekty dla kościoła Franciszkanów w Krakowie, katedry we Lwowie czy witraże wawelskie, za które Wyspiański otrzymał Nagrodę im. Probusa Barczewskiego. Szczególne miejsce w dorobku artysty zajmuje tzw. „Zielnik”, czyli bogaty zbiór rysunków, studiów roślin.

Anna Król w katalogu wystawy Wyspiańskiego zauważa: „[…] nigdy nie malował motywu roślinnego przypadkowo. Wprowadzone w witrażach i polichromiach tworzą podstawę ornamentów, dopowiadając także sens obrazowanych scen (…). I rzecz jasna są pierwszym źródłem: wzornikiem do projektów przedmiotów sztuki zdobniczej – balustrad, krat, świeczników, tkanin, jako przerywniki i winiety w czasopismach i książkach”.