Dziewczynka w sukni z marynarskim kołnierzem

Prezentowany praca wpisuje się w serię portretów dziecięcych namalowanych przez Tadeusza Makowskiego w latach 1918-1920. Opisywany obraz wykazuje podobieństwo do pracy „Wiejska dziewczynka w czerwonej czapeczce”, powstałej w tym samym czasie.

W okresie między 1918 a 1922 rokiem Tadeusz Makowski stworzył szereg studiów portretowych dzieci. Wcześniej przedstawiane były one dość rzadko, wtedy stały się najważniejszymi, pierwszoplanowymi postaciami. Między 1918 a 1919 rokiem wizerunki główek dziecięcych tworzone były na niewielkich formatach, zwykle na desce, dykcie, czasem na płótnie. Miały charakter szkicowy, jakby stanowiły dopiero przygotowanie do portretów, które jednak nigdy nie powstały.

Szczególną uwagę zwraca sposób malowania dziecięcych oczu – o podłużnym kroju, płasko, jakby bez powiek oraz ich cienkie, uniesione brwi. Były to jedne z typowych dla stylu Makowskiego sposobów przedstawiania twarzy. Jak pisze Władysława Jaworska: „charakterystyczną cechą początkowych portretów dziecięcych jest pewna ponad ich wiek powaga, zamyślenie malujące się w podniesionych oczach, rozchylonych ustach. Niekiedy jakaś niedziecinna troska wyraża się w smutnym pochyleniu głowy, opuszczonych drobnych ramionach. Nie są to dzieci ładne, pielęgnowane, pieszczone”.

Dość istotne zmiany następują na przełomie 1919-1920 roku. Wtedy artysta wprowadził „uproszczenie dziecięcej fizjonomii; rysunek stał się delikatniejszy, faktura spokojniejsza, gładsza, modelunek mniej kontrastowy”. Sposób malowania, pewne odrealnienie przedstawianych postaci powodowało wrażenie posługiwania się przez artystę „jakby dziecinną linią pożyczoną z kajetów ludzi do lat siedmiu”. Różnica nastąpiła też w stosowanej przez artystę kolorystyce. Początkowo w dziecięcych portretach dominowały barwy ciemne, później stawały się one coraz jaśniejsze (np. w tonacji szarości czy różu). Silniejsze kontrasty kolorystyczne pojawiły się około roku 1922 (np. w obrazie „Dziewczynka w pomarańczowej bluzce”).  Makowski traktował małych modeli na równi z dorosłymi, z szacunkiem i życzliwością. Był wrażliwy na ich przeżycia i emocje, a nawet potrafił patrzeć na świat ich oczami, jak ujął to A. Wieczorkiewicz. Makowski jest postrzegany jako jeden z najważniejszych malarzy dzieci. Tematyka ta była bliska również Jackowi Malczewskiemu, Vlastimilowi Hofmannowi, Stanisławowi Wyspiańskiemu czy Witoldowi Wojtkiewiczowi.