Podobne w tej kategorii
Wymiar
100 x 100 cm
Technika
akryl/płótno
Wystawiany
Obraz wystawiany: „Ryszard Winiarski. Prace z lat 1973-1974”, Polski Dom Aukcyjny „Sztuka”, w Krakowie w 2002 r.
Literatura
„Ryszard Winiarski. Prace z lat 1973-1974” pod redakcją Józefa Grabskiego, IRSA, Kraków 2002, str. 86
Datowanie
1973
opisany na rewersie: "Obszar 148 o jednakowym prawdopodobieństwie występowania każdego z 6 kolorów. Zmienna losowa-kostka do gry"
„Uważałem, że mogę do sztuki wnieść coś innego, ważnego, jeśli zaproponuję analityczną i formalną postawę wobec jej przedmiotu” – tak o swoich artystycznych poglądach wypowiadał się Ryszard Winiarski. Prezentowana praca z jednej strony jest charakterystycznym przykładem jego twórczości, z drugiej, ze względu na zastosowanie koloru, stanowi dzieło o szczególnej wartości. Artysta często posługiwał się bielą i czernią. „Obszar 148” zbudowano kwadratów aż w sześciu różnych kolorach. O kolejności ich występowania zadecydował rzut kostką do gry. To właśnie połączenie matematycznej logiki i przypadku, dopuszczenie do sztuki racjonalnej, pozbawionej emocji analizy, o którym była mowa w przytoczonym cytacie, jest wyróżnikiem twórczości Winiarskiego.
Artysta odegrał znaczącą rolę w polskiej sztuce współczesnej. Sprzeciwiał się normom tradycyjnej estetyki, obowiązującym zasadom odnośnie malarstwa czy budowy kompozycji. Jego zdaniem sztuka miała być bezosobowa, precyzyjna, nie oceniana pod względem wartości estetycznych. To zainteresowanie połączeniem racjonalizmu i sztuki wynikało z jednej strony ze studiów na Politechnice Warszawskiej i pogłębiania m. in. wiedzy matematycznej, z drugiej na tendencji w sztuce lat 60-tych, w której dominował obiektywizm i próba łączenia sztuki z naukami ścisłymi. Bożena Kowalska pisze: „dla Winiarskiego (…) ważny był nie rezultat pracy, czyli dokonany już zapis przeprowadzonych czynności aleatorycznych, ale sam proces owych działań (…). Choć miały one zmierzone cechy mechanicznej oschłości, ascetyczności i bezosobowości – wbrew intencji twórcy odznaczały się dużą urodą, nosiły znamiona jego indywidualności (…)”. Jednocześnie na interesujący aspekt zwrócił uwagę Jerzy Olek: „programowy aestetyzm nie spełniał się w warstwie odbioru. Obrazy mocniej działały na zmysły, aniżeli na intelekt. Z mentalnym wygrywał przekaz ikoniczny”. Rzeczywiście, zmysł wzroku jako pierwszy reaguje na dzieła artysty, jednak dopiero w połączeniu z refleksją nad ich znaczeniem, regułami tworzenia, można odkryć jego pełny wymiar.
Dobrosława Horzela zwraca uwagę, że prace z zastosowaniem koloru zaczęły powstawać w roku 1971, a więc na dwa lata przed opisywanym dziełem. W roku powstania „Obszaru 148” Winiarski zdobył stypendium Fundacji Kościuszkowskiej i wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W 1973 roku artysta uczestniczył również w wystawach artystycznych w Kopenhadze, Malmö i Nowym Jorku („Barney Weinger Gallery”).