Datowanie: 1916 r.
olej, tektura malarska; 53 x 78,2 cm;
sygn. i dat. p. d.: Kochanemu Julowi Dunikowskiemu / szczery przyjaciel JózSwirysz-Ryszkiewicz 1916
Proweniencja:
kolekcja prywatna, Kraków
Bibliografia:
Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 9, red. Biernacka M., Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2013.
Obraz „Jesień” powstał w trakcie I wojny światowej. Artysta od 1914 roku służył w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego jako ułan w 2. Szwadronie kawalerii II Brygady. To ten okres w jego twórczości Słownik Artystów Polskich określa jako istotny. Z wojskiem był niezwykle mocno związany (np. był adiutantem ministra spraw wojskowych generała Kazimierza Sosnkowskiego). W roku powstania obrazu Świrysz-Ryszkiewicz został awansowany na chorążego. Uczestniczył również w wystawie malarstwa legionowego. Sceny rodzajowe z końmi czy widokami dworów, takie jak w opisywanej pracy, były popularne wśród artysty. W Słowniku Artystów Polskich czytamy: „Ryszkiewicz często umieszczał akcje pośród śniegów i mgieł, wybierał porę brzasku albo noc z poświatą księżyca; rysował postaci i konie jako ciemne, czasem rozmyte sylwety na tle krajobrazu. Praca „Jesień” nawiązuje do tej stylistyki.
Biografia: Świrysz-Ryszkiewicz Józef (1888-1942)
Józef Świrysz-Ryszkiewicz urodził się 15 maja 1888 roku w Warszawie, zginął w roku 1942.
Józef 
Świrysz-Ryszkiewicz był malarzem-batalistą, żołnierzem. Malarstwa uczył się od swojego ojca, również artysty – Józefa Ryszkiewicza. Tematem jego obrazów były sceny z polowań, bitew oraz ukazujące wiejskie życie. Artysta należał do grupy Zespół, powstałej w 1925 roku. Swoje prace prezentował m. in. w warszawskiej Zachęcie i Instytucie Propagandy Sztuki (Wystawa Polskiego Malarstwa Batalistycznego w 1939 roku). Na ekspozycji Łowiectwo w Sztuce Polskiej w roku 1937 uzyskał nagrodę. Ryszkiewicz walczył w Legionach Polskich. Był ciężko ranny (cierpiał na niedowład ręki). Artysta był mocno związany ze środowiskiem żołnierskim. Pełnił funkcję oficera werbunkowego w służbie Naczelnego Komitetu Narodowego, następnie uzyskał stopień chorążego (pracował w Krajowym Inspektoracie Zaciągu). Ryszkiewicz od 1919 roku był rotmistrzem rezerwy ze starszeństwem i adiutantem ministra spraw wewnętrznych gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Malarz pełnił również funkcję wiceprezesa Związku Oficerów Rezerwy i Federacji Polskiego Związku Obrońców Ojczyzny. Artysta był autorem projektu odznaczenia „Krzyż 70-lecia Powstania Styczniowego”, wybitego w 1933 roku. Wyróżnienie to przyznawano weteranom oraz osobom zasłużonym w pomocy dla nich.
Polski Dom Aukcyjny Wojciech Śladowski
Polecamy
